Op vrijdag 29 november is onder grote belangstelling de expositie van pietsjanke fokkema geopend door schrijver en gastcurator Joost Pollmann. Zijn speech is hieronder nog een keer rustig na te lezen.
De expositie ONTKNOPINGEN is nog te bezoeken t/m 4 januari 2020.
pietsjanke fokkema in KRUIS-WEG68
Pietsjanke is op 14 december en 4 januari aanwezig in Galerie KRUIS-WEG68 van 15.00 – 17.00 uur. Een mooie gelegenheid om met haar in gesprek te gaan. Haar boek Utwrydsk ligt hier te koop en kan dan ook door pietsjanke worden gesigneerd. Ook is de film van Marja Sonneveld “het ís niet ver weg” over pietsjanke nu te zien in de galerie.
[one_half]
[/one_half]
[one_half_last]
[/one_half_last]
Speech: Ontknopingen | Joost Pollmann
Deze tentoonstelling is nogal informeel ontstaan. Pietsjanke en ik waren in de galerie vanwege de vernissage van Erik de Bree, waar het toen ook al zo druk was. Pietsjanke zei tegen mij: “Ik zou hier wel eens willen exposeren” en verliet het pand. Toen iedereen weg was, en ikzelf nog steeds niet, zei ik tegen Joke en Michel: “Pietsjanke zou hier wel eens willen exposeren”, waarop Joke zonder 1 seconde na te denken antwoordde dat dit een goed idee was, mits ik de tentoonstelling zelf zou cureren.
Aldus geschiedde.
Op een mooie dag in mei stapte ik met Joke en Michel in de auto om via een merkwaardige omweg, namelijk helemaal via Zuid-Holland, naar Bovenkarspel te rijden en een werkbezoek te brengen aan het atelier van Pietsjanke. Ik ken haar werk goed, maar toch was ik heel verrast over wat ze ons daar liet zien: lange wanden vol tekeningen, objectjes en textiele werken die een complex maar samenhangend universum vormen.
In 2011 heb ik bij Mirjam Hijstek thuis een lezing gegeven over Pietsjankes tekeningen en de rol die een mysterieuze ridderfiguur daar toen nog in speelde, en twee jaar terug gaf ik in Museum de Buitenplaats in Eelde opnieuw een lezing, nu over haar grote, neo-renaissancistische tekening ‘Het kwaad kruipt onder de huid’. De titel van mijn lezing luidde: ‘Mengelmoeskunst met grasscheutjes’, waarin ik probeerde de talloze plantaardige en kunsthistorische motieven in haar pastiche te duiden. De rijkdom aan associaties van die bewuste tekening keert terug in ‘Ontknopingen’.
In december 2017 maakte pietsjanke fokkema in het Fries Museum de installatie Utwrydsk, waarmee ze onderzoek deed naar haar afstamming van moederszijde. Ze maakte meer dan honderdvijftig tekeningen, een boekje en een paar ruimtelijke werken, die te maken hebben met de Friese cultuur en haar familieverleden. Voor het boek Utwrydsk dat vanmiddag in Teylers Museum is gepresenteerd heeft ze die tekeningen geordend en daarbij, zegt ze
Het doek hangt in het trappenhuis. Hele klus geweest, gelukkig is het gelukt. Het is een monumentaal gezicht. Op de foto is dat niet zo goed te zien. We zijn er blij mee. , sterk gelet op het ritme van de beelden. Ik citeer: Het gaat om de bewegingen die de werken met elkaar genereren.
Om die mentale bewegingen te volgen, moet je meegaan in haar associatieve werkwijze. Er zijn een paar ijkpunten die daar een hoofdrol in vervullen, zoals het perenboompje in haar moestuin aan de rand van Enkhuizen, dat een toonbeeld is van vertakkingen en afsplitsingen; het ingewikkelde lijnenspel in die boom keert terug in het touwwerk van de schepen uit de vissershaven van IJmuiden waar Pietsjanke lange tijd gewoond heeft. De takken en de touwen zijn weer verwant aan de draden die de mens met zijn (of haar) voorouders verbinden, onzichtbare verbindingen die Pietsjanke op drie verschillende manieren met gekleurde wol heeft gevisualiseerd. Zo abstraheert ze haar autobiografie, tot er een handvol motieven van overblijft. Als laatste van die motieven noem ik de hemelkaart, die lijnen trekt tussen planeten, sterren en ons eigen levenslot, zoals Pietsjanke in deze tentoonstelling ook microkosmos en macrokosmos aan elkaar koppelt.
Het is nu veel te druk om al die vondsten te ontknopen, dus kom nog ’n keertje terug, de tentoonstelling is tot 4 januari te zien!