Jet van Gaal legt kwetsbaarheid zelfverzekerd vast

Jet van Gaal

Kachou Fuugetsu heet de foto-expositie van Jet van Gaal die tot en met 26 februari te zien is bij galerie KRUIS-WEG68. ‘Bloem-vogel-wind-maan’ is het scala begrippen dat ligt besloten in de Japanse titel van het fotoproject dat momenteel artistiek haar aandacht opeist. Een ‘work in progress’ noemt de fine-art-kunstenaar het zelf, in de waarschijnlijke wetenschap dat haar Kachou Fuugetsu nooit tot een definitieve afronding zal komen.

‘Een foto onttrekt zich aan de pure lichamelijkheid, zodat het naakte niet naakt meer is’

Jet van Gaal (1982) groeide op in het Limburgse dorp Wellerlooi. Op haar negentiende vertrok ze naar Nijmegen om daar een mbo-opleiding modestyling te volgen. Daar maakte zij kennis met de fotografie die werd gebruikt bij de vakken styling en etaleren. Daarna volgde de fotovakschool in Rotterdam waar het accent voor haar steeds meer op de modefotografie kwam te liggen. ,,Daar merkte ik al snel dat ik met mijn foto’s liever de verhalen achter de mensen wilde vertellen.’’

Jet van Gaal

,,Ik ben van oorsprong een meisje dat uit een klein dorp afkomstig was’’, vertelt Van Gaal. ,,Ik ontdekte steeds meer dat ik met een camera in een wereld kon kruipen die nieuw voor me was, waarmee ik tegelijkertijd er achter kwam wie ik zelf eigenlijk was. Het kwam me vaak wel goed uit, die camera waar ik me achter kon verstoppen. Achteraf realiseerde ik me dat ik ook vaak op emoties van mensen focuste. Die mode waarmee mijn fotografie was begonnen, kwam me hoe langer hoe meer nogal gemaakt over. Ik wilde van de buitenkant steeds meer naar het innerlijk. Dat resulteerde in series van personen met een downsyndroom tot een reportage over een privéhuis, een bordeel. Dan merk je dat er nog heel wat angsten zijn te overwinnen.’’

Blueprint

,,In 2016 ben ik de academie in Amsterdam gaan doen. Ik wilde verder de diepte in om erachter te komen wie ik zelf ben. Wat zijn de stukjes van mezelf in wat ik met mijn foto’s laat zien… Dat resulteerde in mijn Blueprint-serie. De mensen die ik daarvoor heb geportretteerd waren als individu of als model in veel gevallen heel kwetsbaar. Dat vraagt van me dat ik zelf los moet komen van mijn camera om mensen aan te kunnen spreken. Op een keer had ik afgesproken om een vrouw met moedervlekken op haar lichaam te fotograferen. Op het laatste moment wilde ze ervan afzien uit een vorm van schaamte. Ik heb haar uitgelegd dat het me om de schoonheid ging en dat ik haar huid op een stilistisch mooie manier wilde fotograferen. Daar stemde ze na ons gesprek mee in. Ik laat zien wat het is. Toen ik haar de resultaten naderhand liet zien, was die vrouw er zelf op een positieve manier door ontroerd.’’

,,Tja, wat is er nou eigenlijk mis met de sproeten van dat sproetenmeisje dat bij Kruisweg te zien is. Een foto onttrekt zich aan de pure lichamelijkheid, zodat het naakte niet naakt meer is. De huid kun je zien als de blauwdruk van het leven. Die blueprint mag gezien worden, met alles wat het leven en de tijd er op hebben achtergelaten. Een litteken op de huid, daar zit altijd een verhaal achter. Soms heel klein, soms heel diep. Ik kwam in die tijd in contact met een meisje dat zichzelf sneed. Van zichzelf en in haar manier van doen een sterke vrouw, maar daar gaat dan toch een heel verhaal achter schuil. In 2018 heb ik dat project afgerond’’, aldus de kunstenaar.

‘Flower, bird, wind, moon’

De begrippen bloem, vogel, wind en maan vormen een belangrijk uitgangspunt voor de Japanse esthetiek en opvattingen over schoonheid en kunst. Bij de oosterse filosofie kwam Jet van Gaal terecht toen zij zich op haar innerlijk richtte en kennismaakte met meditatievormen en ‘wabisabi’, de Japanse leer waarin imperfectie, schoonheid en vergankelijkheid een rol spelen. De fotograaf: ,,De interesse voor Japan deel ik met mijn vriend. De afgelopen twee jaar heb ik ook meer de tijd gehad me wat meer in mezelf te keren en vaker de natuur in te gaan: introspectie. Daar hoorde ook bij dat ik de natuur ging fotograferen, alsof ik er portretten van maakte. Dat matchte met wat ik voel en wil laten zien. Ik vond het niet kloppen dat ik alleen maar mensen fotografeerde. Die natuur om ons heen hebben we zo hard nodig om te kunnen en mogen doen wat we doen. Wabisabi in combinatie met de natuur brachten me bij het thema van deze expositie als een nieuwe rode draad.’’

Kleur leidt af en haalt de tijd weg

De foto’s in galerie Kruis-Weg68 zijn in zwart-wit afgedrukt op Japans papier, Awagami Kozo White. ,,Geen kleur voegt voor mij iets toe aan de schoonheid die ik vastleg. Het geeft de mogelijkheid om accenten net even anders te leggen. Kleur leidt af en haalt de tijd weg. Van oorsprong heb ik een voorliefde voor klassieke fotografie. Het werk dat je hier ziet, is allemaal digitaal geschoten, maar ik wil graag de ouderwetse analoge manier van werken weer oppakken.’’


,,Door in de natuur te zijn, ervaar en zie je hoe alles op elkaar is afgesteld en doorontwikkeld. Soms doen dingen in de natuur elkaar geweld aan, maar nooit zonder reden. Het nadenken over de samenhang tussen die vier begrippen gaat gewoon verder. Vooral die maan vind ik interessant. Daar ben ik nog niet uit. Moet ik dat zoeken bij de aantrekkingskracht, de invloed van de maan op eb en vloed. Dat begrip bloem, daarbij denk ik aan de wens tot groei, de intentie van schoonheid tot in de details. Maar ook de systematiek in de natuur spreekt mij aan. Die noemen ze wel de ‘fingerprint of God’. Dat spreekt me wel aan. Maar de natuur staat voor mij ook voor Moeder Aarde en de moederenergie’’, zegt Jet van Gaal die in april zelf moeder wordt. ,,Vrouwelijke energie komt voort uit innerlijke kracht. Mannelijke energie is meer gericht op de buitenwereld. Het gevoel laat zich in het vrouwelijke vaak meer zien. Dat hebben we in deze wereld hard nodig. Als je een kind op de wereld gaat zetten, vraag je je ook af waar je dat kind op achterlaat.’’ De verbondenheid en het respect voor de natuur in het werk van Jet van Gaal spreken wat dat betreft voor zichzelf.

Tekst: Nuel Gieles

‘Kachou Fuugetsu’ van Jet van Gaal is nog tot 26 februari te zien bij KRUIS-WEG68, geopend do.-za., 11-18 uur.

Scroll naar boven