januari 2017

Reminder Last Supper Now

 

Uitnodiging voor de opening van de tentoonstelling
 The Last Supper Now  van Michel van Overbeeke op vrijdag 13 januari om 17.00 uur in het Gasthuis van het museum. Inloop vanaf 16.30 uur.

17.00uur Openingswoord door Laura van der Wijden,directeur

17.10 uur Officiële opening door drs. Stan Petrusa, directeur Stedelijk Museum Kampen

De Haarlemse kunstenaar Michel van Overbeeke is al jaren geïnspireerd door het Laatste Avondmaal; een oeroud thema, maar immer actueel als metafoor voor het leven. Hij gebruikt de maaltijd ‘nu’ om deze met beeldende middelen te verkennen en vorm te geven.

Een persoonlijke zoektocht naar de gelaagdheid en geaardheid van de zichtbare en onzichtbare werkelijkheid. Op zoek naar de betekenis in oude en nieuwe beelden en symbolen om hiermee lagen bloot te leggen, die zich willen bevrijden uit het harnas van aloude concepten en interpretaties. Het object The Last Supper Now staat centraal in de expositie. Daarnaast zijn ook foto’s te zien en een aantal even fascinerende tafels.

De expositie loopt van 14 januari t/m 26 maart 2017.

Lezing : vrijdag 10 februari om 15:00 uur zal Michel een toelichting geven op zijn werk. Aanmelden is gewenst.

www.museumhaarlem.nl

Groot Heiligland 47 | 2011 EP Haarlem | (0)23 542 24 27

De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Haarlem.

——————————————————————

HAARLEM – Religies en de betekenis van verschillende varianten op ’de laatste maaltijd’ interesseren Michel van Overbeeke al vele jaren. Door Nuel Gieles – 11-1-2017

The Last Supper Now’ van Michel van Overbeeke als metafoor voor het leven

 United Photos/Paul Vreeker

Michel van Overbeeke op zijn ’Last Supper Now’ „  Die fascinatie voor het laatste avondmaal als gegeven gaat bij mij bijna twintig jaar terug. Wat ís dat nou eigenlijk, dat laatste avondmaal? Wat gebeurt er precies? Er zit een hoop frustratie in. Ook het klassieke laatste avondmaal op Witte Donderdag herbergt dat in zich. Met z’n allen eten mondt uiteindelijk uit in dat er eentje wordt opgehangen. Maar door wie? Er is verraad. Er is verloochening, en het zijn alleen maar mannen die bij elkaar komen. Dat kan niet goed gaan.”

Foto uit de serie ‘duizend-en-één avondmalen’

„Waar het mij om gaat is de vraagstelling: Wat is de goede vraag? Het antwoord erop vind ik niet eens zo belangrijk. Waar moet die vraag over gaan? Wat wil je nou eigenlijk weten? Ook als je de zin en functie van religie onderzoekt, kun je er niet omheen. Als je niet de goede vraag weet te formuleren, krijg je honderdduizend antwoorden waarvan er nauwelijks eentje een beetje deugt. Weinig antwoorden hebben werkelijk iets te melden.”

„Maar ik denk dat de vraag uiteindelijk en in oorsprong heel simpel kan zijn: wat doen we hier en waarom? Maar wat je voor vraag ook stelt, de interpretatie van het antwoord vormt een nog veel groter probleem.”

Toelichting De inrichting van de expositie in het museum is in volle gang als we de maker ervan spreken. Ook conservator Pina Cardia luistert mee.

‘Het laatste avondmaal van beer Steiff’’ Installatie uit 2015

Zo klinkt het nogal ingewikkeld. We besteden graag aandacht aan een belangrijke Haarlemse kunstenaar als Michel, het liefst voor een breed publiek. Daarom geven we ook tekstuele uitleg op de wand en op vrijdag 10 februari geeft Michel van Overbeeke zelf om drie uur een toelichting op zijn werk, waarvoor belangstellenden zich van tevoren kunnen opgeven.”

Van Overbeeke: „Ik neem de toehoorders mee door de tentoonstelling en vertel iets over de verschillende avondmalen in diverse culturen. Ik zal de mensen vragen stellen om ze te prikkelen zelf op zoek te gaan naar die antwoorden. Dan komen er vanzelf nieuwe achterliggende vragen. ’The Last Supper Now’ heeft een thema dat dwingt tot overpeinzing.”

Behoefte „Religie is voor mij niet hetzelfde als christendom. Ze is altijd ontstaan vanuit de behoefte aan antwoorden. Uiteindelijk is het de mens die de religie gemaakt heeft en zijn god of goden bedacht heeft. Eten en de maaltijd spelen daar vaak een rol in. Denk maar aan het Hebreeuwse verhaal van Esther uit het Oude Testament, die de ondergang van het Joodse volk in Perzië weet te voorkomen. Ook daar zie je weer een ’maaltijd van het leven’: alles gaat door ons heen, en als het goed is doe je daar iets mee. Zie het leven maar als een grote maaltijd. En wat is dan de betekenis van die laatste maaltijd? We leggen de normering van het goede en het slechte gemakshalve bij een hogere macht, die we zelf hebben bedacht. Hoe moet het leven er uitzien? Dat houdt me op een religieuze wijze bezig. Door ons een god of goden te creëren hoeven we dus zelf niet meer verantwoordelijk te zijn voor de antwoorden”, vertelt Van Overbeeke.

Glas-in-loodvenster Hij maakte in 2008 het imposante raam ’Vrede en Verdraagzaamheid’ voor de Grote of St.-Bavokerk in Haarlem. In dat glas-in-loodvenster zijn in de onderste laag 24 scheppingsverhalen uit allerlei culturen verwerkt.

Het laatste avondmaal nu’ installatie uit 2015-2016 met twaalf houten schaduwen „In ieder verhaal ligt weer een antwoord besloten over goed en kwaad, over waar we vandaan komen. Voor de rest van het denken is het menselijk denken wél zijn eigen weg gegaan, met zijn eigen oplossingen. Maar het ontstaan van het leven en het levenseinde zijn daar kennelijk te lastig voor. ’Now’ is de actualisering van die vragen. Want je kunt ze eigenlijk altijd en overal alleen maar in het Nu stellen.”

Van Overbeeke voegt bij ’The Last Supper Now’ zijn eigen symbolen toe. Het publiek mag ze zelf interpreteren. Heeft die meloen iets te doen met de appel van Eva en Adam? Beer Steiff (uit een beroemde Teddy-familie) die in de installatie van een maaltijd de tafel schraagt, valt langzaam uit elkaar. Als je het andersom bekijkt, vallen de elementen uiteindelijk in elkaar of op hun plaats. Wie het weet mag het zeggen. Wie stelt de juiste vraag?

Michel van Overbeeke: ’The Last Supper Now’. Te zien van 14 januari tot en met 26 maart in Museum Haarlem, Groot Heiligland 47, Haarlem. Openingstijden: zondag en maandag: 12-17 uur, dinsdag t/m zaterdag: 11-17 uur.

Reminder Last Supper Now Meer lezen »

Opening Tuin der Onlusten

L.H. Wiener: “Bij mij thuis hangt een echte Steen, achter museumglas ingelijst, ooit bij hem thuis al lovend en biedend aangekocht. Afgebeeld staat, of liever zit, een schattig meisje, met kort blond haar, een jurkje met pofmouwtjes, dunne witte armpjes en een dromerige blik. In haar hand houdt zij een pen vast, die weldra hele mooie zinnen zal gaan schrijven. Dat zie je. Dat meisje wil later schrijfster worden, net als Harper Lee in Amerika of Jean Rhys in Engeland. Zo zet Steen haar eerst vol tederheid neer, om vervolgens onverwacht een halve pot Oost-Indische inkt over haar gelaat uit te gieten, waardoor de linker helft van haar hoofd en haar gehele linker arm in duisternis verdwijnen en het portret plotseling een symbool wordt van niet ingeloste verwachtingen.”

(Uit de eerste column van stadsschrijver Wiener, gisteravond voorgelezen in Kunsthandel Kruis-Weg68 te Haarlem)

HAARLEM – Met ’De tuin der onlusten’ exposeert de Haarlemse illustrator Paul van der Steen zijn vrije werk. ,,Lust en agressie liggen heel dicht bij elkaar’’, zegt hij er over. De rauwe tekeningen sieren de wanden van kunsthandel Kruis-Weg68.

Illustrator Paul van der Steen toont vrij werk bij Haarlemse kunsthandel Kruis-Weg68
Hij noemt zich journalistiek illustrator, en werkt in het dagelijks leven voor kranten als NRC Handelsblad en Het Parool en voor een aantal tijdschriften. Zijn tekeningen van grote en minder grote schrijvers zijn vermaard, daarnaast heeft hij talloze boeken geïllustreerd. Serieus werk dus.
,,Maar ’s avonds rond tien uur pak ik een schetsboek en begin te tekenen. De televisie heb ik lang geleden de deur al uitgedaan. Ik maak die tekeningen in de eerste plaats voor mezelf. Ja, agressie en erotiek zijn als thema’s volop aanwezig.’’

Helden
Michel van Overbeeke van kunsthandel Kruis-Weg68 is enthousiast over het werk dat in ’De tuin der onlusten’ wordt getoond. Van Overbeeke: ,,Deze tekeningen doen niet onder voor Pauls literaire illustraties. Hij gaat helemaal los, soms tegen het abstracte aan.’’
Talloze verwijzingen zijn te vinden, van Diego Velázquez tot Pablo Picasso en Francis Bacon, niet toevallig enkele van Van der Steens helden. Een van de tekeningen toont een van Velázquez’ geportretteerde jonge prinsessen, met daarbij vele Disney-figuurtjes en de wanhopige handen die Picasso op zijn verontrustende werk ’Guernica’ verbeeldde. Opvallend zijn enkele woest gespatte vlekken.
,,Rode wijn’’, legt Van der Steen uit. ,,Dat doe ik bewust. Om het maagdelijk witte papier als het ware te ontheiligen. Bij kunstcentrum Prins in de Lange Herenstraat vond ik dit grote formaat papier. Normaal teken ik in kleinere schetsboeken.’’
Niet toevallig liggen enkele van die schetsboeken in een laatje van een van de meubeltjes in de galerie. Daar mag in gebladerd worden. Het zijn met balpen getekende scènes, waar niet zelden kinderen en oudere personen een (al dan niet zinnenprikkelende) rol in spelen.
Drift
Een tekenaar moet alles kunnen tekenen, vindt de kunstenaar. ,,De titel van een boek van de schrijver Frans Pointl luidt: ’Ongeluk is ook een soort geluk’. Voor mij geldt: onlust ook ook een lust. Overigens merk je die drift om lusten te bevredigen ook hier in de stad. De Grote Markt wordt steeds meer het toneel van allerlei evenementen. Er móet blijkbaar altijd iets gebeuren daar. Een agressief soort consumptiedrang.’’
Joseph Roth
Van der Steen maakte tekeningen voor de Nederlandse uitgave van het boek ’Joden op drift’ van Joseph Roth (1894-1939). Joseph Roth schreef zijn essay in 1927 als een ode aan de verdreven mensen uit zijn geboortestreek Galicië, nu deels Polen en Oekraïne. Tien jaar later voegde hij een hoofdstuk toe over de situatie van de joden in Duitsland, waar inmiddels de nazi’s aan de macht waren gekomen.
Van der Steen: ,,In die periode tussen de wereldoorlogen zijn verschrikkelijke dingen gebeurd. Ook de gruwelijkheden van de Spaanse Burgeroorlog zijn daar een voorbeeld van, hetgeen Picasso inspireerde tot zijn ’Guernica’.’’ Daarnaast confronteert Van der Steen de kijker via een tekening met een recenter mensonterend tafereel, de vernedering van gevangenen door Amerikaanse soldaten in de Iraakse gevangenis Abu Ghraib.
Ondertussen is hij alweer bezig met een illustratie voor een artikel over het laatste boek ’Eden’ van Marcel Möring. ,,Zo’n boek lees ik vooraf helemaal, zodat ik me terdege kan voorbereiden.’’

Door Paul Lips  5-1-2017

Opening Tuin der Onlusten Meer lezen »

Scroll naar boven